niedziela, 22 sierpnia 2010

Palenie szkodzi nie tylko palaczom!




O tym, że palenie tytoniu skraca życie i jest bezpośrednią przyczyną wielu chorób powodujących raczej bolesną śmierć - nie trzeba nikogo przekonywać. Wie o tym też znaczna większość uzależnionych od nikotyny palaczy. Jednak ciągle niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że palenie tytoniu w obecności osób niepalących wywiera istotny, negatywny wpływ na ich zdrowie - i wcale nie chodzi tutaj tylko o choroby nowotworowe.

Od około 15 lat dym tytoniowy obecny w powietrzu uznawany jest karcynogen klasy A - czyli taką substancję, dla której nie istnieje bezpieczny poziom narażenia. Palacze mają pełne prawo zatruwać się sami, ale palenie w obecności innych osób, a zwłaszcza osób starszych, kobiet w ciąży i dzieci wywiera ogromnie niekorzystny wpływ na ich zdrowie. To z tego powodu wiele krajów wprowadza całkowity zakaz palenia w miejscach publicznych.

Jednak sam zakaz nie zastąpi świadomości i znajomości problemu. W przypadku raka płuca ryzyko zachorowania niepalącej osoby jest około 2 razy większe jeśli jego partner/ka pali papierosy. Ale o ile dla chorób nowotworowych, ryzyko zachorowania zależy ściśle od dawki dymu tytoniowego (tzn. im więcej wypalonych papierosów i im więcej wdychanego dymu, tym większe ryzyko zachorowania), o tyle w przypadku udaru mózgu czy zawału serca dym tytoniowy wyowłuje pełny efekt toksyczny już przy dawce odpowiadającej czynnemu wypaleniu 0,2 papierosa!

To właśnie z tego powodu po wprowadzeniu całkowitego zakazu palenia w miejscach publicznch (barach i restauracjach) w Wielkiej Brytanii i Iralandii liczba ostrych incydentów wieńcowych spadła od 10 do 30%. Już samo wejście osoby z np. chorym sercem do zadymionego pomieszczenia wystarczy, aby niewielka ilość dymu tytoniowego we wdychanym powietrzu gwałtownie doprowadziła do zwiększenia lepkości krwi - a co za tym idzie - do zachamowania przepływu krwi w naczyniach wieńcowych.

Podobnie w przypadku astmy oskrzelowej - już minimalna ilość dymu tytoniowego wystarczy, aby wywołać atak astmy lub zaostrzyć jej przebieg.

Osoby palące papierosy, według ostrożnych szacunków, przyczyniają się do około 80490 zgonów wśród osób niepalących w Europie każdego roku. W Polsce liczbę zgonów spowodowanych biernym paleniem szacuje się na około 8000 osób rocznie.

Warto o tym pamiętać, przebywając z osobami palącymi w pod jednym dachem albo podczas wspólnego posiłku.

Szczególnym przypadkiem biernego palenia jest narażenie na dym tytoniowy dziecka w łonie palącej matki. Każdego roku w Polsce rodzi się 70-100 tys. dzieci palących czynnie lub biernie matek. Pomijając problemy z przebiegiem ciąży, dzieci palących matek rodzą się mniejsze i są gorzej przystosowane do życia. Częściej choruja na infekcje dolnych i górnych dróg oddechowy i ucha środkowego. Ryzyko rozwinięcia się astmy oskrzelowej jest o 30% większe niż u dzieci, których matki nie paliły w ciąży. Dzieci matek narażonych na wdychanie dymu tytoniowego gorzej się uczą, później zaczynają pisać, gorzej radzą sobie z przedmiotami ścisłymi i uzyskują niższe oceny w testach sprawności intelektualnej (Stanford-Bieneta). Również ryzyko wystąpienia takich chorób jak SIDS (zespół nagłego zgonu niemowlęcia) czy ADHD (nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi) są większe niż u dzieci, których matki nie palą. W wieku dorosłym dzieci narażone na inhalowanie dymu tytoniowego częściej choroują na astmę, chorobę wieńcową, cukrzycę typu II i częściej są otyłe.

Wypalenie jednego papierosa powoduje skurcz naczyń łożyska. Prowadzi to do niedotlenienia płodu. W wyniku tego dochodzi do podniesienia akcji serca dziecka w łonie matki o około 40 uderzeń/min (przedział wartości prawidłowych wynosi od 110-160 uderzeń/min). Efekt ten utrzymuje się przez około 10 minut. To mniej więcej tak, gdyby matka za każdym razem jak zapala papierosa, podduszała swoje dziecko poduszką przez 10 minut! Podyższenie akcji serca płodu jest mechanizmem mającym na celu skompensowanie niedotlenienia rozwijającego się mózgu dziecka. Nic dziwnego, że w szkole będzie uczyć się gorzej niż równieśnicy, których mamy nie wdychały dymu papierosowego...

Zanim więc następnym razem zapalisz papierosa przy obcej osobie, lub przy swoim dziecku - kilka razy się zastanów. Nie bądź także zdziwiony ostrą rekacją innych osób na zatruwanie ich organizmów dymem tytoniowym. To w końcu koktajl ponad 4000 rakotwórczych substacji, z których ponad 40 ma udowodnione działanie rakotwórcze...

1. Hackshaw et al. BMJ. 1997;315(7114):980-988; Geng et al. In: Smoking and Health. Amsterdam, The Netherlands: Elsevier Science; 1988:483-486

2. Law,M. R., Morris, J. K., and Wald, N. J. (1997). Environmental tobacco smoke exposure and ischaemic heart disease: an evaluation of the evidence. BMJ. 315, 973–980

3. FordP.: Smoking negatively affects sperm mobility and semen antioxidant levels. Fertilityand Sterility, 2008; 90: 278-83

4. Ramlau-Hansen CH i in.: Is prenatalexpousure to tobacco smoking a cause of poor semen quality? A follow-upstudy. Am J Epidemiol. 2007, 15; 165(12):1372-9

5. EurekAlert.org, by GregLester: "Cigarette smoke alters DNA in sperm, genetic damage could pass tooffspring", 1-Jun-2007

6. Sciencedaily.com: Carcinogens FromParents' Tobacco Smoke Found In Their Babies' Urine, May 12, 2006

7. Sharara FI, Beatse SN,Leonardi MR, Navot D, Scott RT. Cigarette smoking acceleratesthe development of diminished ovarian reserve as evidenced by the clomiphenecitrate challenge test. Fertility and sterility, 1994

8. Michael Knoll and P. Talbot:Cigarette smoke inhibits oocyte cumulus complex pick-up by the oviduct in vitroindependent of ciliary beat frequency. Reproductive Toxicology.Vol.12(1), 1998; 57-68

9. California Environmental Protection Agency and Office of EnvironmentalHealth Hazard Assessment. Health Effects of Exposure to Environmental TobaccoSmoke. California Environmental Protection Agency; 1997.

10. UK ScientificCommittee on Tobacco and Health. Report of the Scientific Committee on Tobaccoand Health. The Stationery Office. March 1998; 0 11 322124X

11. US Department of Health and Human Services. TheHealth Consequences of Involuntary Smoking. A Report of the Surgeon General.Washington, DC: US Government Printing Office; 1986.

12. Smoke FreePartnership. Lifting the smokescreen, 10 reasons for a smoke free Europe, 2006


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz